“Jongeren hebben niet alleen advies over prestatiedruk nodig, maar antwoord op de vraag: ‘Ben ik wel goed genoeg?”
Je hoeft de krant maar open te slaan en je komt het thema tegen: prestatiedruk, burn-out en stress onder jongeren. Onderzoek na onderzoek wijst uit dat de jonge generatie worstelt met de druk om te excelleren. Op allerlei leefgebieden voelen ze dat er ogen op hen gericht zijn, die oordelend toekijken hoe ze falen of succes hebben. Zie ik er goed genoeg uit? Zijn mijn cijfers hoog genoeg? Ontwikkel ik mijn talenten genoeg? Heb ik genoeg vrienden? Reis ik genoeg? Sport ik genoeg? Eet ik gezond genoeg? Ben ik slim genoeg?
Zelfcompassie als beschermende factor
Achter al deze bovengenoemde vragen gaat in werkelijkheid één vraag schuil, namelijk: Ben ik wel goed genoeg? Deze blog gaat over deze identiteitsvraag. Onlangs studeerde ik aan de Radboud Universiteit af als pedagoog. Als eindscriptie schreef ik een filosofisch betoog over de funeste gevolgen van prestatiedruk en perfectionisme onder jongeren en hoe een houding van zelfcompassie een beschermende factor kan zijn.
Ben ik wel goed genoeg?
Het probleem van prestatiedruk onder jongeren wordt vaak benaderd vanuit de neiging om te informeren en te adviseren. Informeren door middel van voorlichting, uitleggen wat prestatiedruk, stress of burn-out is, et cetera.
Waar het werkelijk om gaat
En adviseren door middel van tips, en concrete aanwijzingen van hoe je je gedrag kunt aanpassen. Beide heel goed en nodig, begrijp me niet verkeerd, maar wat mij betreft slechts een opmaat naar een essentiële laag die vaak niet wordt besproken, maar waar het werkelijk om lijkt te gaan: ben ik wel goed genoeg?
“Creatieve Preventie is een initiatief dat zich naast gedragsverandering en de directe preventie van klachten juist ook richt op deze cruciale identiteitsvraag. Wie ben ik? Waar ligt mijn waarde? Wat wil ik eigenlijk? Wie geef ik een stem in mijn leven?”
Hoe het brein werkt
In de puberteit is de autonomieontwikkeling van jongeren volop aan de gang. Ze nemen meer afstand van hun ouders, oriënteren zich steeds meer op hun vrienden en de wereld wordt groter. Mede door de breinontwikkeling, die in volle gang is, hebben jongeren in deze periode steeds meer denkkracht om een eigen mening te vormen, eigen keuzes te maken en daarvoor ook verantwoordelijkheid te nemen. Dat hoort allemaal bij het eindstation: een zelfstandige, gezonde volwassene worden, die in relatie met en tot anderen zichzelf kan zijn
“Perfectie bestaat niet.”
Door juist in deze cruciale periode aan te sluiten bij deze jongeren, ze te helpen met de vragen die er wérkelijk toe doen, hen uit te dagen te reflecteren over wat zij zelf willen, draag je bij aan het versterken van hun autonomie. Op die manier worden ze van binnenuit weerbaarder tegen de continue druk die ze van buitenaf ervaren.
Ja, informeren en adviseren over specifieke thema’s is heel goed en nodig, maar in de laag daaronder wil ik dat ze leren dat hun waarde niet zit in hun prestaties, het oordeel van anderen, of het bereiken van onhaalbare doelen, maar dat ze mogen leren hun éigen gezonde keuzes te maken. Met vallen en opstaan. Omdat perfectie niet bestaat.
Wil je meer lezen van Heleen klik dan hier.
Over Heleen Spreeuwers:
Heleen Spreeuwers (1986) is eigenaar van haar bedrijf Prestatiedrukcoach.nl, waarin ze mensen helpt die last hebben van prestatiedruk in allerlei gebieden in hun leven. Zij studeerde af als maatschappelijk werker. In 2019 rondde zij de universitaire master Pedagogische Wetenschappen af. Hiervoor verdiepte zij zich in het thema ‘prestatiedruk bij jongeren’. Daarnaast is zij zangeres en brengt zij regelmatig eigen muziek uit.
VRAAG NU DE EERSTE lesbrief van (un)Shakable GRATIS AAN
Wij als Creatieve Preventie geloven dat we samen verantwoordelijk zijn om tieners mentaal weerbaar te maken. Dat is de reden waarom wij in de afgelopen maanden lespakket (un)Shakable hebben ontwikkeld. Een lespakket met zes lesbrieven vol opdrachten, sociale interacties en inzichten. We stellen tijdelijk de eerste lesbrief gratis beschikbaar voor jou als docent.
Beste mevrouw Spreeuwers,
Momenteel ben ik bezig met het schrijven van een onderzoek over prestatiedruk. In mijn verslag zou ik graag wat meer willen weten over de gevolgen van prestatiedruk. Zou u mij hiermee willen/kunnen helpen?
Mijn vragen zijn:
Wat is de beste oplossing om prestatiedruk tegen te gaan?
Wat doet prestatiedruk op de langere termijn met jongeren als ze ouder worden?
Zijn zij hierdoor extra kwetsbaar in de toekomst?
Als u nog extra informatie of tips heeft, zijn deze altijd welkom!
Ik hoor graag van u.
Met vriendelijke groet,
Julia de Berg
Hoi Julia,
Mooi om te horen wat je doet en deze thematiek verder in kaart aan het brengen bent. Wat gaaf dat Heleen haar scriptie wilde delen zodat je hier nog meer over kan inlezen.
Heel veel succes met de afronding van je verslag!
Groetjes Nathalie
Creatieve Preventie
Hoi Heleen,
Als afstudeeropdracht op de opleiding SPH ga ik een training ontwerpen voor jongeren: omgaan met prestatiedruk. Via (reacties op) de website begrijp ik dat jij een scriptie hebt geschreven mbt prestatiedruk onder jongeren. Zou ik deze mogen inzien om hier informatie en inspiratie uit te halen? Ik hoor het graag. groetjes Lisa
Hoi Lisa, bedankt voor je vraag! Ik heb je zojuist gemaild!
Hoi Heleen,
Mijn naam is Tessa ter Huerne, derdejaars verpleegkunde student aan het Saxion in Enschede. Op dit moment ben ik bezig met een Smart Solutions Semester. Dit betekent dat studenten van verschillende opleidingen een half jaar samenwerken aan een opdracht. In ons geval is dit een evenement organiseren voor Studium Generale. Wij willen een evenement organiseren dat gaat over het onderwerp prestatiedruk en toekomstress onder studenten.
Op dit moment zijn wij in de oriënterende fase en zijn wij zoveel mogelijk informatie aan het verzamelen. Ik heb een aantal vragen die u hopelijk goed zou kunnen beantwoorden. Zou u ons hiermee willen/kunnen helpen?
Ik hoor graag van u!
Met vriendelijke groet,
Tessa ter Huerne