“De worsteling met probleemgedrag“
Over het behouden van passie om met lastig gedrag in de klas om te gaan.
Brutale blikken, grote monden, steeds opnieuw die jassen, petten, kauwgom en telefoontjes weren. Een groep jongens die stoeiend je lokaal binnen komt rollen. Met een beetje pech kinderen die spullen van elkaar afpakken en daar een groot drama moment van maken. Er zijn momenten dat ik zuchtend denk: “Kom op jongens, hoe oud zijn we nou? Ik ben bewust niet in het basisonderwijs gaan werken, gedraag je toch eens een beetje naar je leeftijd.”
Gedragsproblemen in de klas
Nee, dit denk ik niet dagelijks. Ik blijf mijn baan de mooiste baan ter wereld vinden en geniet elke dag van het optrekken met pubers. Pubers met een duidelijke mening, pubers met mooie verhalen, pubers met humor. Maar eerlijk is eerlijk, in mijn twaalf jaar ervaring merk ik wel degelijk een verandering in het gedrag van mijn doelgroep. De laatste jaren zijn de gedragsproblemen meer aanwezig en lijken deze problemen ook steeds complexer te worden.
De oorzaak van de complexiteit
Dat heeft met veel factoren te maken. Denk aan de Wet passend onderwijs, die ervoor zorgt dat leerlingen die vroeger naar het speciaal onderwijs zouden gaan, nu bij ons in de klas zitten. Denk ook aan een maatschappelijke verschuiving van normen en waarden. Een deel van de ouders roept eerst de docent ter verantwoording alvorens ze hun eigen kinderen eens goed aan de tand voelen.
De impact van covid-19 in het onderwijs
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de pandemie. Mijn derdejaars leerlingen hebben nog nooit een schooljaar meegemaakt zonder lockdown perikelen. Straatjongeren hebben extra veel tijd in hun straatcultuur kunnen doorbrengen, anderen zijn totaal verleerd wat structuur precies is en weer anderen zijn in een depressie geraakt door alle eenzaamheid. Een groot deel van onze leerlingen heeft een flinke rugzak vol bagage bij zich. Hun persoonlijke thuissituaties is met grote regelmaat een gebroken situatie.
De impact van covid-19 in het onderwijs
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de pandemie. Mijn derdejaars leerlingen hebben nog nooit een schooljaar meegemaakt zonder lockdown perikelen. Straatjongeren hebben extra veel tijd in hun straatcultuur kunnen doorbrengen, anderen zijn totaal verleerd wat structuur precies is en weer anderen zijn in een depressie geraakt door alle eenzaamheid. Een groot deel van onze leerlingen heeft een flinke rugzak vol bagage bij zich. Hun persoonlijke thuissituaties is met grote regelmaat een gebroken situatie.
Waar haal jij je inspiratie vandaan?”
Dit alles vertaalt zich steeds vaker naar ingewikkeld gedrag op school. Helaas zijn we daar lang niet altijd goed op voorbereid. Om me heen hoor ik dat meerdere scholen worstelen met een aanpak hiervoor. Tijdens een gesprek hierover vroeg iemand mij heel concreet: ‘Wat inspireert jou nou om toch door te blijven gaan?’ Ik moest hier even over nadenken en toen schoot me een fragment van een Dreamschool te binnen. Een programma waarin een groep schoolverlaters, met een flinke berg bagage, nog één nieuwe kans krijgt. In het laatste seizoen probeert de groep stiekem een slaapfeest te organiseren. Project 24 noemen ze het. De leiding mag er niets van weten, want die zou te bang zijn dat de hele boel op stelten gezet wordt.
uitval onder vierdejaars is groot
Met name de havo- en vwo vierdejaars ervaren grote prestatiedruk, wat steeds vaker leidt tot uitval of mentale problemen. Weten wat jij kan doen om dit te voorkomen? Zoek contact met ons via deze link.
Een inspirerende zienswijze
Als kijker krijg je ook de indruk dat de leiding een stokje zal gaan steken voor deze plannen, totdat directeur Eric aan het woord komt. Niet boos, niet geïrriteerd, maar ontroerd. De analyse die hij geeft, maakt indruk op mij. “Je ziet dat ze de behoefte hebben om te spelen op een 13-14 jarig niveau, terwijl ze 19-21 zijn. Dat vind ik heftig. Je hebt toch het recht een kind te zijn? Het is toch buitengewoon droevig dat je geen kind hebt kunnen zijn, omdat je hard moest zijn of omdat je een volwassene moest verzorgen? Dat wordt in deze groep zo zichtbaar. Zij zijn niet de enigen op deze wereld, maar zij zijn nu hier en ik sta er met mijn snufferd bovenop. Dat raakt me.”
Achter het gedrag leren kijken
Wanneer ik in de daarop volgende weken kinderen voor mijn neus zie, waarvan ik weet dat ze thuis een zware situatie hebben, besef ik des te meer dat hun kinderachtige gedrag en af en toe brutale houdingen, eigenlijk niks meer zijn dan een schreeuw om gezien te worden. Een roep om grenzen en duidelijkheid. Een behoefte om nog even ongedwongen kind te kunnen zijn.
Over Heleen Houweling:
Heleen Houweling geeft al heel wat jaartjes les op het VMBO. Een doelgroep waar zij blij van wordt. Jongeren met het hart op de tong, vaak met een extra stukje bagage. Deze jongeren worden helaas niet altijd gezien en gehoord in onze maatschappij. Juist hen biedt Heleen graag dat stukje waardering en begeleiding op hun pad naar volwassenheid. Zo kan zij deze leerlingen het gevoel geven dat ze er toe doen en iets kunnen bereiken in het leven. Dát is het mooiste wat je in het onderwijs kunt bereiken!
VRAAG NU DE EERSTE lesbrief van (un)Shakable GRATIS AAN
Wij als Creatieve Preventie geloven dat we samen verantwoordelijk zijn om tieners mentaal weerbaar te maken. Dat is de reden waarom wij in de afgelopen maanden lespakket (un)Shakable hebben ontwikkeld. Een lespakket met zes lesbrieven vol opdrachten, sociale interacties en inzichten. We stellen tijdelijk de eerste lesbrief gratis beschikbaar voor jou als docent.
