“Rouw en verlies in de klas“
Elk mens krijgt vroeg of laat te maken met rouw en verlies. Niemand weet wanneer dit moment voor het eerst komt in zijn leven. Bovendien heb je geen idee hoe je daar op dat moment mee om gaat. Dat geldt ook voor de jongeren bij jou in de klas. Sommigen hebben al op zeer jonge leeftijd te maken gehad met verlies, anderen maken op dit moment veel mee of hebben te maken met levende rouw. Deze blog is de eerste uit een serie over rouw en verlies.
Wat voor verlies beleven jongeren?
Verlies is een containerbegrip. Wanneer jouw leerling een ouder verliest, zijn of haar ouders gaan scheiden of ze een droom uit elkaar zien spatten, hebben ze te maken met verlies. Sommige jongeren maken verslaving, zelfmoord of ziekte van dichtbij mee. Zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat jaarlijks ruim 6000 minderjarigen één of beide ouders verliezen. In 2019 gingen de ouders van 48,7 duizend minderjarigen uit elkaar, zo stelt het Nederlands Jeugd Instituut. Dat is 1,5 procent van alle minderjarige kinderen in Nederland.
Levende rouw
Er zijn ook andere vormen van verlies, waarbij jongeren dagelijks geconfronteerd kunnen worden met de rauwheid in hun leven. Zo kun je denken aan de zogenaamde brussen. Een brus is een broer of zus van kinderen met een chronische ziekte, beperking en/of stoornis, die intensieve zorg nodig hebben. Deze jongeren komen vaak op de tweede plaats, omdat hun broer(tje) of zus(je) altijd meer aandacht nodig heeft. Met alle gevolgen van dien. Zij moeten leven met het verlies van hun onbevangen jeugd, maar ook met het verdriet om de situatie van hun hun broer(tje) of zus(je).
De veerkracht van een tiener
In de pubertijd is de prefrontale cortex van een tiener volop in ontwikkeling. Dat betekent dat tieners volop beginnen te leren hoe ze om gaan met emoties, het maken van keuzes, het formuleren van hun mening en goede zelfzorg. Afhankelijk van hun karakter en wat ze vanuit hun opvoeding meekrijgen over emoties, kan een tiener wel of niet zijn situatie delen met anderen. Ook de mate dat ze inzicht hebben ontvangen dat lijden onderdeel is van het leven en ze daarin niet té beschermd opgevoed zijn, beïnvloedt de veerkracht van een tiener.
uitval onder vierdejaars is groot
Met name de havo- en vwo vierdejaars ervaren grote prestatiedruk, wat steeds vaker leidt tot uitval of mentale problemen. Weten wat jij kan doen om dit te voorkomen? Zoek contact met ons via deze link.
Het belang van rouwen voor een tiener
Tieners die te maken krijgen met verlies, hebben opeens te maken met emoties die ze wellicht nog helemaal niet kennen. Gevoelens die hen kunnen verwarren en waar ze moeilijk woorden aan kunnen geven. Het liefst willen ze niet opvallen en gewoon een normaal leven leiden. Echter op het moment dat ze te maken krijgen met verlies in hun omgeving hebben ze die aandacht wel nodig. Hoe een jongere omgaat met deze rouw kan heel verschillend zijn. Ze kunnen zichzelf terugtrekken, juist verbinding zoeken of risico gedrag vertonen zoals spijbelen, drugs gebruiken en dergelijke om even niet te hoeven voelen.
Het belang van rouwen voor een tiener
Tieners die te maken krijgen met verlies, hebben opeens te maken met emoties die ze wellicht nog helemaal niet kennen. Gevoelens die hen kunnen verwarren en waar ze moeilijk woorden aan kunnen geven. Het liefst willen ze niet opvallen en gewoon een normaal leven leiden. Echter op het moment dat ze te maken krijgen met verlies in hun omgeving hebben ze die aandacht wel nodig. Hoe een jongere omgaat met deze rouw kan heel verschillend zijn. Ze kunnen zichzelf terugtrekken, juist verbinding zoeken of risico gedrag vertonen zoals spijbelen, drugs gebruiken en dergelijke om even niet te hoeven voelen.
Rol docent bij rouw leerling
Wanneer een leerling bij jou op school te maken heeft met verlies, in welke vorm dan ook, dan is het van belang dat je deze jongere ziet. Breng de aandacht niet op de leerling tijdens de les, maar maak persoonlijk contact met de jongere. Laat de leerling weten dat je deur altijd open staat en vraag of je van betekenis kunt zijn. Wees zorgvuldig met wat de jongere jou toevertrouwt. Zorg dat je af en toe vraagt aan de leerling hoe het gaat, aangezien rouw een grillig proces is en het verlies altijd blijft… ook als de tijd vordert en het leven van iedereen verder gaat.
Over Marije van den berg
Marije van den Berg is spreker, coach en auteur. Ze volgde haar opleiding tot integratief coach bij Groundwork. Na haar jarenlange ervaring met preventie- en jeugdwerk bij stichting Chris/De Hoop GGZ en stichting BUtogether, is ze zelfstandig verder gegaan als spreker. Daarnaast werkt zij voor De Zichtmakers, een evenementen en media bureau. Binnen Creatieve Preventie is Marije actief binnen het uitzetten van de grote lijnen van het online weerbaarheidsprogramma LIFELINE – iets wat écht haar hart heeft - en draagt ze haar steentje bij in de strategische marketing communicatie.
VRAAG NU DE EERSTE lesbrief van (un)Shakable GRATIS AAN
Wij als Creatieve Preventie geloven dat we samen verantwoordelijk zijn om tieners mentaal weerbaar te maken. Dat is de reden waarom wij in de afgelopen maanden lespakket (un)Shakable hebben ontwikkeld. Een lespakket met zes lesbrieven vol opdrachten, sociale interacties en inzichten. We stellen tijdelijk de eerste lesbrief gratis beschikbaar voor jou als docent.
