‘na regen komt schijn’
Hoe vaak maakte ik het wel niet mee dat de vluchtige vraag van ‘hè, hoe is het?’ ook verdween met de vluchtigheid waarmee ze voorbij liepen. Tijd om het uit te leggen had ik niet. En als ik wel de tijd had kreeg ik vaak de opmerking: ‘Maar, na regen komt zonneschijn’ of ‘aan het einde van de tunnel is er licht’. Welke tunnel? En waar sta jij in die tunnel. Geloof mij… Als je in het midden van die tunnel staat zie je niet het licht en de opening van de tunnel waar je vandaan komt. Maar zeker niet het einde van de tunnel waar het licht weer aan het schijnen is. Als jij daar vanuit de verte – met zicht op buiten – dat naar mij roept, moet ik het dan maar van je aannemen?
Na regen komt niet altijd zonneschijn
Tijdens het lezen van de titel had je vast al wel bedacht waar ik over zou gaan schrijven. Het succesverhaal van het meisje dat uit een depressie is gekomen. Over die goedbedoelde woorden die achteraf waarheid bleken te zijn. Niets is minder waar. Het woord ‘schijn’ heeft je eigen brein waarschijnlijk al omgebogen naar ‘zonneschijn’. Maar juist daar wil ik het even over hebben.
Wat die woorden met je doen
Ik omschreef het al, een moment dat jij misschien ook wel herkent. Je hebt even geen zin om te praten, want wat je voelt dekt de lading niet van het geijkte antwoord: ‘ja goed, met jou?’ Hoe vaak nemen we nu echt de tijd voor elkaar om werkelijk te vragen hoe het met de ander gaat. Want er zit een verschil tussen vragen (de vraag stellen uit beleefdheid en ondertussen doorlopen) en vragen (maar ook luisteren naar het antwoord dat je ontvangt).
Wanneer iemand dan de tijd nam - en met de drukte van de dag de rust vond om stil te staan – kreeg ik vaak het goedbedoelde antwoord: ‘Maar na regen komt zonneschijn’ of ‘Je bent nog zo jong, tel je zegeningen’ of wat dacht je van die gouwe ouwe ‘aan het einde van de tunnel komt er licht’. Al deze woorden sloegen als pollepels op mijn hersenpan. Want waar sta jij in die tunnel, en waarschijnlijk is die tunnel niet dezelfde tunnel als waar ik nu in sta. Die van mij heeft geen einde. Die loopt dood. Die tunnel heeft geen vluchtweg of een klein raampje waar ik door heen kan kijken.
“Die tunnel had geen vluchtweg of een klein raampje waar ik door heen kon kijken.”
Zo ging ik mijn opname in
Toch bleef het in mijn hoofd, dat ‘na regen komt zonneschijn’. En zo ging ik uiteindelijk mijn opname in. Als mensen het zeiden dan moest het wel zo zijn. Als ik klaar zou zijn met mijn therapieën en opname dan kwam die zonneschijn er voor mij ook. Zo niet, dan moest het toch maar want het moet toch een keer klaar zijn. Anders vinden mensen mij vast een aansteller. Maar het bleef uit. Het zonlicht bleef uit en aan het einde van de tunnel had ik het zelfde zonlicht nog niet gevonden. Dan zal er vast wel wat mis zijn met mij. Zo besloot ik voor mijzelf dat het richting mijn omgeving dan maar over moest zijn. De strijd in mijn hoofd ging wel door, maar dat was dan mijn probleem. En zo begon het. De schijn ophouden. Dat kost namelijk minder energie dan steeds maar moeten uitleggen waarom het niet goed gaat.
‘Hoe is het vandaag?’
Dit klinkt nu allemaal heel grof want ten diepste weet ik dat het allemaal goed bedoeld is. Niets zeggen is ook niet altijd de oplossing. Dus vaak reageerde ik dan maar heel begripvol. Want wat zijn de juiste woorden wanneer iemand zoiets indringends met je deelt. Ook ik sta dan vaak – als makkelijke prater (letterlijk en figuurlijk) – zonder woorden.
De tip die ik ooit eens hoorde is mij altijd bijgebleven: “Vraag eens aan iemand waarvan je weet dat diegene worstelt om de dag door te komen het volgende: ‘Hoe is het vandaag?’ Want ‘vandaag’ is al genoeg. En soms een te groot begrip waarbij je vooral bezig bent om te blijven ademen. Zo maak je het begrip van: ‘Hoe is het’ kleiner. Vandaag is genoeg. Jij bent genoeg!”
Tijdelijke actie!
Vraag nu gratis en vrijblijvend de eerste lesbrief van lespakket (un)Shakable aan en leer de leerlingen om standvastig te staan in het leven.
Hé, leuk! Maar even praktisch graag!
Maar dan heb je de vraag gesteld, en dan…?!
Je kunt je niet ineens omdraaien omdat je de juiste vraag gesteld hebt.
Hier wat praktische tips:
1. Benoem eerlijk wat JIJ voelt!
Ja, hierin doen ook jouw gevoel en beleving toe. De ander heeft er meer aan als jij je kwetsbaarheid hier in laat zien. Bijvoorbeeld: ‘Het raakt mij wat je verteld en ik vind het moeilijk om de juiste woorden te vinden’.
2. Ben je bang dat door bovenstaande het gesprek dood valt?
Vraag aan de ander wat je voor hem of haar kan doen of betekenen. Of maak het kleiner: ‘Wat heb je nodig?’ Dat geeft de ruimte om na de tijd zelf iets concreet aan te kunnen bieden.
3. Sluit niet af met grote woorden met een perspectief voor de toekomst
Dit kan te ver weg zijn voor iemand die worstelt met depressieve gevoelen. Zoals ‘Na regen komt schijn’. Maar sluit af met ‘open-armen-woorden’, zoals ‘Ik ben er voor je als je mij nodig hebt’.
Hé, leuk! Maar even praktisch graag!
Maar dan heb je de vraag gesteld, en dan…?!
Je kunt je niet ineens omdraaien omdat je de juiste vraag gesteld hebt.
Hier wat praktische tips:
1. Benoem eerlijk wat JIJ voelt!
Ja, hierin doen ook jouw gevoel en beleving toe. De ander heeft er meer aan als jij je kwetsbaarheid hier in laat zien. Bijvoorbeeld: ‘Het raakt mij wat je verteld en ik vind het moeilijk om de juiste woorden te vinden’.
2. Ben je bang dat door bovenstaande het gesprek dood valt?
Vraag aan de ander wat je voor hem of haar kan doen of betekenen. Of maak het kleiner: ‘Wat heb je nodig?’ Dat geeft de ruimte om na de tijd zelf iets concreet aan te kunnen bieden.
3. Sluit niet af met grote woorden met een perspectief voor de toekomst
Dit kan te ver weg zijn voor iemand die worstelt met depressieve gevoelen. Zoals ‘Na regen komt schijn’. Maar sluit af met ‘open-armen-woorden’, zoals ‘Ik ben er voor je als je mij nodig hebt’.
Depressie in je klas
Misschien heb je een leerling in je klas die al lang niet lekker in zijn of haar vel zit of die worstelt met depressie. Een leerling waarbij je in de gaten hebt dat het niet altijd even lekker gaat. Je voelt dat de stap te groot is om een gesprek aan te knopen, maar je kunt wel van betekenis zijn in de kleine dingen. Een kaartje, een knipoog, een knuffel. Maar ook door eens iets kwetsbaars van jezelf te delen in de klas zonder die leerling direct aan te spreken. Het zet ze aan het denken en die woorden kunnen een grotere invloed hebben dan jij jezelf kunt bedenken.
Na regen is zonneschijn gekomen. Misschien niet altijd op de manier die ik zelf voor ogen had. Of via de vorm die ik graag had willen zien, maar zoals Matthijn Buwalda zo mooi verwoord heeft in het lied Alles breekt: ‘Er zit een barst in iedereen, maar daar schijnt vaak het licht door heen’.
Over Jocelynn van den Berg:
Jocelynn van den Berg (25) is een talentvolle singer-songwriter die nummers schrijft over doorleefde ervaringen. Als ze niet aan het zingen, schrijven of regelen is, vind je haar bij vriendinnen, op het terras of op haar werk. Ze houdt van mensen, van God en sinds kort ook van het leven na lang op een zwarte wolk te hebben gedreven. Tijdens haar opname vanwege haar depressie, schreef ze het prachtige album Na regen komt schijn.
VRAAG NU DE EERSTE lesbrief van (un)Shakable GRATIS AAN
Wij als Creatieve Preventie geloven dat we samen verantwoordelijk zijn om tieners mentaal weerbaar te maken. Dat is de reden waarom wij in de afgelopen maanden lespakket (un)Shakable hebben ontwikkeld. Een lespakket met zes lesbrieven vol opdrachten, sociale interacties en inzichten. We stellen tijdelijk de eerste lesbrief gratis beschikbaar voor jou als docent.